Edmond Fouss richtte in 1937 het Musée gaumais op om het erfgoed en de tradities van de Gaume te bewaren in het licht van de omwentelingen sinds de industriële revolutie.
Hij richtte het museum op in Virton, in de overgebleven vleugel van het 18e-eeuwse klooster van Récollets.
Dankzij zijn dynamisme en invloed is het museum in de loop der jaren uitgebreid.

 

Hier zijn een paar mijlpalen in de geschiedenis van het museum:

In 1968 werd de bolvormige klokkentoren gebouwd, in overeenstemming met de typische architectuur van de Gaumekerken, en werd de Jacquemart geïnstalleerd, die nog steeds elke dag de uren slaat. Deze roodkoperen en vergulde automaat, een van de weinige in Wallonië, werd gemaakt naar het evenbeeld van een Recollet-monnik, “frère Jacques”, als herinnering aan de oorspronkelijke functie van de site.
In 1990 werd een nieuwe vleugel aan de straatkant gebouwd: “het nieuwe museum” of “de moderne vleugel”.

Het is verbonden met de oude vleugel door een glazen verbindingsgalerij en toont de volledige diversiteit van de collecties van het museum, die sterk zijn uitgebreid, vooral als gevolg van de archeologische opgravingen onder leiding van Gérard Lambert.
In 2021, na uitgebreide renovatiewerkzaamheden, werd de linkerkant van het oude gebouw ingewijd als de galerie du Récollet. Sindsdien wordt het gebruikt voor tijdelijke tentoonstellingen en evenementen zoals de herfstlezingenreeks.

​

Maar het Musée gaumais, gewijd aan de hele Gaume, stopt niet bij Virton. In de loop der jaren zijn er verschillende museumfilialen bijgekomen, zoals het lapidair museum van Montauban (Buzenol, Etalle), het museum van het plattelandsleven en de school van vroeger in Montquintin (Rouvroy) en de Merovingische ruimte in Saint-Léger. Dankzij deze vestigingen wordt het regionale erfgoed rechtstreeks gepromoot op de plaatsen waar het ontdekt of gecreëerd is.